Crypto: Van euforie naar realiteit – Mijn reis en lessen

Enkele jaren geleden stapte ik zelf in crypto. Net op het moment dat de Covid-pandemie toesloeg en de financiële markten diep in het rood stonden. Ik kon haast geen beter moment uitkiezen, want vanaf daar ging het praktisch alleen omhoog. Ik vond het een heerlijke tijd. De rust daalde over het land, het weer was geweldig, ... Doordat ik mijn job niet meer kon uitoefenen, had ik massa's vrije tijd die ik volledig aan mezelf kon besteden. En terwijl zag ik mijn financiële situatie elke dag verbeteren. Exact het leven waar ik van droom!

Er leek geen einde aan dit feestje te komen. Alsof ik zonet in de nieuwe Amazon of Apple had geïnvesteerd. En toen begon de hebzucht. Als ik meer investeer, heb ik meer winst. Dus ik besloot om er een dikke som geld tegenaan te gooien met het idee over enkele maanden rijk te zijn. Maar dan begon de markt serieus te schommelen en plots ging het pijlsnel naar beneden. Een gigantische emotionele rollercoaster, te vergelijken met een toxisch lief dat je de ene keer in de hemel prijst en je dan weer afstoot. Extreem verslavend! Dit filmpje is hier een geweldige metafoor op.

Zelf besloot ik mijn inleg enkele jaren geleden met verlies te cashen. Ik ben gaan leren hoe een marktcyclus werkt en stapte op een goed moment weer in. Ik herinner me die dag nog. We waren met vrienden in de tuin aan het werken, toen het over crypto ging. De meesten waren ervan overtuigd dat bitcoin morsdood is. Ondertussen had ik geleerd dat er geen beter moment is om in te stappen dan wanneer deze geluiden klinken. Een goede keuze zo blijkt, want ondertussen heb ik mijn financiën en emoties weer helemaal onder controle.

Binnen mijn job als jongerencoach zie ik veel jongeren die in crypto investeren, voornamelijk jongens. Ik kan ze geen ongelijk geven. Het is in deze tijden haast onmogelijk voor jongeren om een huis te kopen als je niet van rijke komaf bent en ouders hebt die je project subsidiëren. Jongeren gaan op zoek naar oplossingen en dan biedt crypto mooie kansen op snelle winst. In de digitale wereld waarin we leven is het extreem eenvoudig om in crypto te investeren. Binnen de 5 minuten heb je een account aangemaakt op Bitvavo en geld gestort, waarna je meteen kan beginnen traden. Helaas stappen de meesten in zonder technische en marktpsychologische kennis, waardoor het algauw op gokken lijkt.

Uit eigen ervaring weet ik hoe verslavend investeren in crypto kan zijn. In deze blog deel ik mijn persoonlijke "investeringsbijbel" om jonge investeerders te helpen dezelfde valkuilen te vermijden. (Let op: dit is geen investeringsadvies)

Handelen is een confronterende bezigheid. Je leert jezelf kennen op een manier die je misschien niet eerder van jezelf zag. Hebberigheid, twijfel, paniek,... het zijn stuk voor stuk plaaggeesten die je uit je slaap houden als je er niet in slaagt je emoties onder controle te houden. Hier volgen adviezen die ik van anderen heb opgepikt en zelf toepas om te voorkomen dat ik verslaafd geraak.

"Als je gevoelig bent van aard, investeer dan NIET in crypto."

De waarde van cryptomunten kan in zeer korte tijd enorm stijgen of dalen. Dit kan enorm stressvol zijn als je het moeilijk vindt om met grote schommelingen om te gaan. Als je gevoelig bent, kunnen koersdalingen leiden tot paniek en impulsieve beslissingen, zoals verkopen op een dieptepunt. Omgekeerd kan euforie bij winst je verleiden om meer te investeren dan verstandig is. Wees eerlijk met jezelf, als je hier heel gevoelig aan bent, begin er dan gewoon niet aan, al zeker niet zonder stevige achtergrondkennis.

"Investeer alleen wat je bereid bent te verliezen."

Dit is het belangrijkste en tegelijkertijd het minst populaire advies, want je wilt natuurlijk snel veel winst maken. Als je nog nooit een volledige marktcylcus hebt doorlopen, kan je best maar een minimaal deel van je vermogen in crypto investeren en eerst leren. Een cryptoverslaving treedt vooral op als je zoveel hebt geïnvesteerd dat je er financieel en emotioneel volledig afhankelijk van wordt. Euforie en depressie/wanhoop zijn hier elk een kant van de medaille als je het risico neemt om al je spaarcenten er op een fout moment tegenaan te gooien. Als je in cryptocurrency gaat investeren, moet je het echt van de grond opbouwen, een fundament van inzicht hebben en je geld organisch laten groeien.

"Be fearful when others are greedy, and greedy when others are fearful." Warren Buffet

In de cryptowereld herhaalt elke marktcyclus zich op een vergelijkbare manier: beleggers verschuiven van overdreven voorzichtigheid naar roekeloosheid. Wanneer de prijzen laag zijn en de potentie voor winst het grootst is, aarzelen de meeste mensen om risico's te nemen. Pas wanneer de prijzen torenhoog staan en het gevaar op forse verliezen toeneemt, durven velen juist wél grote risico's te nemen. Een handig hulpmiddel hiervoor is de fear-and-gread index.

"Never sell the big red candle, you missed the move. Never buy the big green candle, you missed the move."

Twee emoties die je de baas moet blijven zijn angst en gulzigheid. Beide zijn slechte raadgevers. Als je winst wilt maken, moet je tegen deze sterke emoties in handelen. Op het moment dat de geluiden uit de markt klinken als wanhoop en angst, moet je instappen. Op het moment dat gevoelens van FOMO opkomen en zelfs je kapper over crypto praat, is het tijd om uit te stappen. Waarschijnlijk zullen de koersen dan nog even blijven stijgen. Maak je geen zorgen om gemiste winst. Wees dankbaar om de gemaakte winst en verkoop op tijd. Klinkt logisch, maar blijkt in de praktijk erg moeilijk toe te passen.

"Plan the trade and trade the plan."

Investeren in crypto voelt als een intense achtbaanrit, waarbij je voortdurend de neiging hebt om je portefeuille te checken. De vreugde van een stijging kan snel omslaan in frustratie bij een plotselinge daling van 20%. Juist daarom is het essentieel om een doordacht plan te hebben en je daaraan vast te houden, zodat je niet wordt meegesleept door de grillen van de markt. Vragen die je jezelf van tevoren moet stellen zijn: 'Wanneer koop ik in?', 'Wat is het bedrag dat je kan inleggen dat het je echt niks uitmaakt als je alles kwijtraakt?', 'Bij hoeveel euro winst ga je afschalen?', 'Wanneer verkoop je alles?', 'Wil je wel alles verkopen of verkoop je slechts 90-95% voor als de markt blijft stijgen?', ... Als je geen plan hebt, bestaat de kans dat de bullmarkt weer voorbij is voordat je winst hebt genomen.

De top kan je herkennen aan het gedrag van traders en de media. Als iedereen het over cryptocurrency heeft en de koersen gaan door het dak, zul je zien dat zelfs mensen bij de kapper en in de kroeg het er over hebben. Mensen die nooit veel op hadden met cryptocurrency hebben opeens geïnvesteerd. De ene na de andere reclame van exchanges en andere aanbieders verschijnen opeens op televisie of andere media. Een andere manier waarop je het kan inschatten is wanneer de leider Bitcoin zwakte vertoont én de meest risicovolle coins als een gek pumpen, dan is het tijd om te verkopen. Historisch gezien ligt de top van Bitcoin tussen 12 en 18 maanden na de halving. De laatste halving vond plaats in april 2024. Dat zou betekenen dat de top ergens tussen april en november 2025 zou vallen. 'Wil je wachten op de top of speel je het eerder veilig en verkoop je iets eerder?'

"Spreid je kansen en risico's."

Voor de aanleg van jouw cryptoportfolio, wil je je risico's minimaliseren en je winsten maximaliseren. Hoe kleiner de munt, hoe groter het risico maar ook het mogelijke rendement. Het is raadzaam om je investeringen te spreiden over munten met een hoge en lage marktkapitalisatie.

"Herken je positie in de achtbaan der crypto-emoties."

Wanneer er geen kopers meer zijn, zal de prijs onvermijdelijk dalen. Dit is de reden waarom beginners vaak verlies maken: ze stappen pas in als de prijzen al hoog zijn, hebben te hoge verwachtingen en maken geen gebruik van de juiste financiële strategieën. In tijden van euforie op de markt, wanneer iedereen denkt dat de prijsstijgingen eindeloos doorgaan, is het belangrijk om voorzichtig te zijn. De piek is in zicht, en het is tijd om winst veilig te stellen. Wat eerst opwinding en euforie was, verandert dan in zelfgenoegzaamheid en bezorgdheid.

"Gebruik technische indicatoren"

Mijn favoriete indicator is de Relative Strength Index (RSI). Deze geeft aan of een munt oversold of overbought is. Een oversold situatie geldt als een aankoopsignaal, een overbought situatie is een verkoopsignaal.

Andere interessante indicatoren zijn: Moving Average (MA), Fibonacci Retracements, Bollinger Bands en trendlijnen.

"Wees je bewust van het Bitcoin- vs altcoin-seizoen"

Je kunt ervoor kiezen om je uitsluitend op Bitcoin te richten en zo je risico te beperken, of te wachten op altcoin-seizoenen en proberen de sterkste groeiers eruit te pikken. Een gediversifieerde aanpak kan hierbij goed van pas komen. Er is zelfs een website die bij houdt welke coins het het beste doen en of het altcoin season is.

"Vertrouw niet alles wat je op social media leest."

Is het voor jou puur gokken welke munten maal honderd kunnen gaan, dan raad ik je af om blindweg de mening van (f)influencers te volgen. De meeste van die influencers hebben vooral het beste met zichzelf voor en zijn uit op je geld nadat zij eerst zelf in een munt hebben geïnvesteerd. Betrouwbare informatie vond ik bij het bedrijf Allesovercrypto. Zij doen dagelijks onderzoek naar cryptoparels waarin ze geloven dat ze heel sterk zullen presteren tijdens de bullmarkt.

Cryptocurrency biedt spannende kansen, maar kan ook een gevaarlijke valkuil zijn, vooral voor jongeren. De lokroep van snelle winsten en succesverhalen op sociale media maakt het voor hen moeilijk om weerstand te bieden aan de verleiding van crypto-trading.

Als je je zorgen maakt over je cryptocurrency-gewoonten, vraag jezelf dan af:

• Is de prijs van Bitcoin het laatste waar je naar kijkt voor je gaat slapen en het eerste wat je controleert als je wakker wordt?

• Ben je soms geneigd te handelen op grond van irrationele overtuigingen, zoals het gevoel "geluk" te hebben?

• Doe je verder met handelen in cryptocurrency nadat je geld hebt verloren, in een poging om het terug te winnen?

• Heb je deadlines of verwachtingen niet gehaald vanwege uw cryptocurrency-activiteiten?

Tot voor kort was mijn antwoord op al deze vragen nog ja. Maar door steeds meer kennis op te doen, heb ik geleerd me er minder door te laten beïnvloeden. Het blijft een fascinerend onderwerp waar ik me graag in verdiep, maar ik voel me niet langer zo afhankelijk als in het begin.

Het gevaar voor een cryptoverslaving schuilt volgens mij in een gebrek aan kennis, impulsieve beslissingen en de verslavende aard van koersschommelingen, die kunnen leiden tot financiële en emotionele problemen. In plaats van jongeren te ontmoedigen met angst of een strikt verbod, vind ik het efficiënter om hen te begeleiden en bewustzijn te creëren rond de risico’s en verantwoordelijkheden die gepaard gaan met investeren. Door samen de dialoog aan te gaan en hen inzicht te geven in begrippen als risicobeheer, lange termijnstrategie en financiële planning, kunnen we hen helpen verstandige keuzes te maken. Zo leren ze niet alleen verantwoord om te gaan met crypto, maar ontwikkelen ze ook bredere financiële vaardigheden die hen in de toekomst ten goede zullen komen. Merk je dat je zelf tekenen vertoont van een cryptoverslaving? Probeer met iemand over je problemen te praten, dit geeft lucht en ruimte om stappen te zetten.

Aan alle jongeren: ik wens jullie financiële vrijheid en een leven zonder geldzorgen!