Adolescence confronteert ons met een vergeten groep: zoekende, onzekere jongens

Heb je de serie Adolescence gezien? Het verhaal van Jamie, een 13-jarige jongen die zich terugtrekt in zichzelf en zich steeds meer laat meeslepen door een online wereld vol frustratie en haat, is heftig. En toch... ook pijnlijk herkenbaar. Niet alleen voor wie werkt met jongeren, maar ook voor wie zélf jong is — of het ooit was.

Ik herken het.

De stille strijd van jonge mannen

Er was een periode in mijn leven waarin ik single was, onzeker over mezelf, en me zorgen maakte over mijn terugtrekkende haarlijn. De druk van de schoonheidsindustrie, het beeld van de ‘ideale man’, het gevoel tekort te schieten — het raakte me dieper dan ik toen durfde toe te geven.

Ook ik werd geconfronteerd met online content die inspeelt op de onzekerheden van mannen: filmpjes, fora en influencers die je het gevoel geven dat je iets moet fixen aan jezelf. Een betere kaaklijn, meer haar, bredere schouders, betere versierskills… alsof je pas meetelt als je voldoet aan een opgelegd ideaalbeeld. Alsof wie je bent, nooit genoeg is.

Even voelde dat als erkenning. Maar uiteindelijk maakte het me kleiner. Het bracht me geen rust. Alleen maar meer frustratie. Meer opgesloten zijn in mijn hoofd. Tot ik besefte: dit helpt me niet verder. Ik heb iets nodig om mezelf te vergeten.

Wat mij redde? Niet een nieuwe look of een betere pickup-line. Het was de beslissing om mijn leven in dienst te stellen van iets wat groter was dan mezelf. Jongeren begeleiden, mensen helpen, mijn eigen verhaal delen — dat gaf me een ander soort kracht. Niet de kracht van controle of uiterlijk succes, maar de kracht van betekenis, verbinding, en zelfrespect.

En toen begon ik mezelf te vergeten. In de goede zin van het woord. Ik werd minder bezig met wat anderen van me vonden, en meer met wat ik wilde bijdragen.

Helaas zie ik meer en meer jonge mannen de andere richting opgaan. Ze belanden uiteindelijk, vaak na verschillende afwijzingen en teleurstellingen met al hun opgekropte woede en frustratie in de steeds meer aan kracht winnende incelbeweging.

Wat is een incel en hoe herken je het online?

De term incel staat voor involuntary celibate – iemand die ongewild geen romantische of seksuele relaties heeft. Wat ooit begon als een term voor mensen die worstelden met eenzaamheid, is online uitgegroeid tot een toxische subcultuur waarin frustratie, vrouwenhaat en slachtofferschap samenkomen.

In online incel-kringen delen (vooral) jonge mannen hun woede en teleurstelling. Ze geloven dat uiterlijk allesbepalend is voor succes in de liefde, en dat vrouwen enkel vallen voor zogenoemde Chads (de stereotype ‘winnaars’). Veelgebruikte termen als blackpill, looksmaxxing, roasties en hypergamie verraden een fatalistisch wereldbeeld, waarin verbinding en persoonlijke groei nauwelijks een plek krijgen.

Hoe herken je incel-invloeden online?

• Een fixatie op uiterlijk (kaaklijn, haar, lengte)

• Zwart-witdenken: winnaars vs. verliezers

• Termen als Chad, Stacy, normies

• Een gevoel van hopeloosheid of haat richting vrouwen

• Memes of video’s op platforms als Reddit, 4chan, Discord, TikTok of YouTube

Jongens zoals Jamie – en zovelen in het echt

De incelbeweging – waar Adolescence op subtiele wijze naar verwijst – groeit niet vanuit haat. Ze groeit vanuit eenzaamheid. Jongens die niet weten hoe ze met afwijzing om moeten gaan. Die geen gezonde voorbeelden hebben van wat mannelijkheid is. Die verlangen naar verbinding, maar het gevoel hebben dat ze niet meetellen.

Adolescence laat ons zien hoe kwetsbaar jongeren kunnen zijn voor online ideologieën die inspelen op dat gevoel van tekort. En dat verhaal speelt zich niet alleen op schermen af. Het leeft in klaslokalen, slaapkamers, sportclubs – ook hier, vandaag.

Wat jonge mannen zelf kunnen doen

Als jij je in dit verhaal herkent: weet dat je niet alleen bent. Je bent geen uitzondering. Wat jij voelt, is menselijk. En het zegt niets over je waarde.

• Zoek iets dat groter is dan jezelf – iets waar je je voor wilt inzetten.

• Durf hulp te vragen. Echte kracht is: niet alles alleen hoeven doen.

• Stop met jezelf vergelijken met onrealistische beelden. Jij hoeft niet perfect te zijn om waardevol te zijn.

• Falen, afwijzing en onzekerheid horen bij het leven. Het maakt je niet minder man – het maakt je mens.

Wat je kan je doen als iemand in je nabije omgeving in deze richting radicaliseert?

Misschien ben jij een vriend(in), partner, klasgenoot of zus van zo’n jongen. Je ziet dat hij zich terugtrekt, stoer doet, of zich afsluit. En misschien voel je de afstand groeien, zonder te weten wat je kunt doen.

Jij hoeft hem niet te ‘fixen’. Maar je kunt wél het verschil maken, gewoon door écht aanwezig te zijn:

• Wees nieuwsgierig, niet veroordelend: Open vragen (“Hoe gaat het écht met je?”) kunnen meer openen dan goedbedoeld advies.

• Geef erkenning aan zijn onzekerheid: Durf zelf ook kwetsbaar te zijn. Als jij toont dat twijfel normaal is, geef je hem ruimte om mens te zijn.

• Laat zien dat zijn waarde niet afhangt van uiterlijk of status: Erken wie hij is, niet wat hij presenteert.

• Reageer op gedrag vanuit verbinding én grenzen: Zeg gerust: “Ik snap dat je het moeilijk hebt, maar ik wil niet dat je zo met me praat.” Duidelijkheid en zachtheid kunnen samengaan.

• Spreek hoop uit: Zeg: “Ik geloof dat jij zoveel te geven hebt.” Dat blijft hangen – vaak langer dan je denkt.

Het gaat niet om grote gebaren. Soms is mens-zijn genoeg. Aanwezig zijn. Blijven kijken, ook als iemand zich verstopt.

“Films en positieve influencers hebben me uiteindelijk echt geholpen, maar het allerbelangrijkste voor mij was de liefde van de mensen om me heen – die soort liefde die je het gevoel geeft dat je oké bent zoals je bent. En precies dat is het verraderlijke aan die communities: ze doen er alles aan om je onzeker en geïsoleerd te houden.”

 – Vincent (26), student

De rol van opvoeders, scholen en begeleiders

Wat kunnen opvoeders doen om jongeren te beschermen tegen de verlokkingen van deze online werelden?

• Praat met jongeren over hun online leven. Vraag niet alleen naar school en vrienden, maar ook naar wat hen bezighoudt online. Welke filmpjes kijken ze? Welke influencers volgen ze?

• Normaliseer gesprekken over gevoelens van afwijzing en falen. Laat zien dat dit bij het leven hoort, en dat er manieren zijn om ermee om te gaan.

• Creëer alternatieve gemeenschappen. Jongeren hunkeren naar erbij horen. Bied ze plekken waar ze dat op een gezonde manier kunnen ervaren – in sportclubs, creatieve projecten, jongerengroepen of begeleidingstrajecten.

• Leer ze kritisch denken. Veel jongeren nemen online informatie klakkeloos over. Stimuleer reflectie en bespreek de gevolgen van extremistische denkbeelden.

Samen tegen het zwijgen

We mogen niet vergeten dat jonge mannen óók lijden onder prestatiedruk, schoonheidsidealen en het taboe op emoties. En als we dat erkennen, hoeven ze hun pijn niet langer te verstoppen achter woede of cynisme. Dan kunnen ze leren om te voelen, te verbinden, en te groeien.

Laat Adolescence niet alleen een verhaal zijn over wat fout kan gaan. Laat het een uitnodiging zijn om het anders te doen. Samen.

Want het alternatief is er wél.

Voel jij je regelmatig geremd door onzekerheid, angst voor afwijzing of de druk om te voldoen aan verwachtingen? Ben je het beu om jezelf klein te houden - gevangen in je comfortdenken of in een patroon van slachtofferschap?

Binnenkort lanceer ik een online cursus waarin je leert hoe je deze patronen doorbreekt en terug in beweging komt — op een manier die past bij jou. Voor jonge mensen die meer willen dan alleen ‘overleven’. Voor iedereen die terug in verbinding wil komen met zichzelf, met anderen en met wat er écht toe doet.

🔗 Volg me op Instagram en blijf op de hoogte van de lancering!

Red pill vs blue pill in de incelcultuur